Côn trùng có hại cho người nông dân là điều mà ai cũng biết, nhất là các loài sâu bướm. Mặc dù nhà kính có khả năng bảo vệ cây trồng khỏi nhiều loài gây hại nhưng côn trùng như những loài sâu bướm vẫn có thể tìm đường vào bên trong và gây hại cho cây trồng của bạn. Sâu bướm là loài phàm ăn, chúng có thể gây hại một cách nhanh chóng nếu như bạn không thể kiểm soát và có thể để lại hậu quả nặng nề.

Để duy trì nhà màng hay nhà kính không có sâu bướm, bạn cần trang bị cho mình một số kiến thức cơ bản về chúng cũng như các phương pháp kiểm soát dịch hại không cần hóa chất đáng tin cậy. Bạn có thể đuổi sâu bướm trong nhà kính của mình bằng các bắt thủ công hoặc kết hợp với các phương pháp ngăn ngừa khác. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Sâu bướm là gì và làm thế nào để chúng xâm nhập vào trong nhà kính?

Sâu bướm là ấu trùng của bướm đêm, chúng có rất nhiều màu sắc và kích cỡ. Loài sâu bướm nào bạn sẽ nhìn thấy trong nhà kính của mình phụ thuộc vào khí hậu cũng như loại cây mà bạn trồng. Hầu hết các loài sâu bướm đều ăn lá của cây mặc dù vậy chúng cũng có thể ăn cả trái, thân và thậm chí cả rễ.

Hầu hết bạn sẽ tìm thấy sâu bướm trong nhà kính của mình vào mùa hè và đầu mùa thu vì hầu hết chúng sẽ ngủ vào mùa đông. Mặc dù vậy nếu nhà kính của bạn đủ ấm, côn trùng sẽ tiếp tục hoạt động trong nhà kính của bạn ngay cả mùa đông.

Sâu bướm xuất hiện trong nhà kính của bạn bằng nhiều cách. Có thể chúng sẽ bò vào nhưng hầu hết là do sâu bướm hoặc bướm trưởng thành bay vào qua các khe hở hoặc cửa mở để tận dụng cơ hội đẻ trứng.

Sau khi nở, sâu bướm phàm ăn thường bám vào một loại thực vật duy nhất. Một số loài thích cà chua như sâu sừng cà chua, trong khi những con các lại thích rau diếp, bắp cải hoặc hoa. Chúng cũng có xu hướng ẩn mình dưới lá hoặc gốc cây vào ban ngày và ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm.

sâu bướm là gì

Có phải tất cả sâu bướm đều gây hại cho cây trồng của bạn không?

Không phải tất cả các loài sâu bướm đều gây hại cho vườn cây của bạn. Thực tế, sâu bướm phá hoại mùa màng do chúng thiếu enzim tiêu hóa xenlulozo nên chúng cần ăn nhiều lá cây để đáp ứng nhu cầu cơ thể. Trong khi sâu bướm trưởng thành không gây hại cho cây cối vì chúng có enzim tiêu hóa sacarozo và cần năng lượng ít nên bướm chỉ hút mật hoa chứ không cần ăn nhiều lá cây. Vì vậy chúng có thể đóng góp một phần quan trọng trong quá trình thụ phấn.

Một vài con sâu bướm trong vườn hoặc nhà kính có thể là điều tốt nhưng quá nhiều hoặc nhiều loại không đúng chủng loại có thể phá hủy cả khu vườn của bạn. Ngăn chặn điều này bằng cách thực hiện các bước để kiểm soát quần thể sâu bướm trong nhà kính của bạn.

6 bước để ngăn ngừa và loại bỏ sâu bướm trong nhà kính

1. Luân canh cây trồng của bạn thường xuyên

Một trong những cách tốt nhất để kiểm soát sâu bướm một cách hữu cơ là luân canh cây trồng của bạn một cách thường xuyên. Côn trùng trưởng thành đẻ trứng trong đất hoặc trên lá cây trồng yêu thích của chúng. Khi những ấu trùng đó xuất hiện và không thể tìm được những loại cây mà chúng có thể ăn, chúng sẽ chết và không thể tiếp tục sinh sản.

Nhìn chung bạn không nên trồng cùng một loại cây hai lần trong một khu vực, thậm chí là cùng một họ cây. Ví dụ, sau khi thu hoạch bắp cải sẽ thu hút một số loại sâu bướm, hãy cân nhắc khi trồng một số loại cây ăn củ như cà rốt hay củ cải đường.

Luân canh cây trồng, khi được thực hiện trong nhà kính của bạn mỗi mùa có thể giảm đáng kể thiệt hại do sâu bướm gây ra. Bạn cũng có thể sử dụng màng phủ nông nghiệp để che phủ, không cho sâu bướm để trứng vào đất.

2. Xua đuổi sâu bướm bằng các loại cây có mùi thơm mạnh

Bạn có thể xua đuổi sâu bướm bằng cách trồng các loại cây có mùi thơm mạnh như hương thảo, oải hương, hành, tỏi hay cỏ xạ hương xung quanh các loại cây dễ bị tổn thương như rau diếp và bắp cải. Những loại cây nay không chỉ xua đuổi bướm đêm mà chúng còn có thêm lợi ích là thu hút địch hại tự nhiên của sâu bướm như bọ rùa và ong bắp cày.

Cân nhắc trồng các loại cây xua đuổi xung quanh nhà kính của bạn để giải quyết quần thể sâu bướm. Tuy nhiên, lưu ý rằng phương pháp này là phương pháp phòng ngừa lâu dài. Nếu bạn hiện đang đối phó với sự xâm nhập của sâu bướm, hãy đảm bảo kết hợp bước này với các bước khác trong bài viết này.

Xua đuổi sâu bướm bằng các loại cây có mùi thơm mạnh

3. Chọn sâu bướm ra khỏi cây của bạn

Khi bạn phát hiện sâu bướm đang gặm nhấm cây trồng của bạn, một trong những phương pháp thủ công, nhanh và chắc chắn nhất để loại bỏ chúng là bằng tay. Hãy đeo đôi găng tay và đi vòng quanh nhà kính của bạn, nhặt bỏ bất kỳ những con sâu bướm nào bạn tìm thấy, đặc biệt là dưới mặt lá.

Bắt sâu bướm bằng tay là hình thức kiểm soát tức thì nhất, mặc dù có thể tốn nhiều thời gian. Thực hiện công việc của bạn vào sáng sớm hoặc ngay trước khi hoàng hôn, khi sâu bướm bắt đầu hoạt động để đi kiếm ăn.

4. Che chắn vườn cây của bạn bằng lưới chắn côn trùng

Côn trùng có thể xuất hiện bằng cách chui qua các lỗ cửa thông gió hay cửa sổ và cửa ra vào. Bằng cách sử dụng lưới chắn côn trùng trong nhà kính của bạn là một cách hiệu quả để ngăn chặn côn trùng tiếp cận vườn cây của bạn. Bạn có thể che chắn cửa sổ hay lỗ thông gió bằng lưới chắn côn trùng có kích thước lỗ nhỏ, không khí hay gió vẫn có thể vào nhưng côn trùng thì không. Cách ly hoàn toàn côn trùng khỏi nhà kính của bạn là biện pháp ngăn ngừa hiệu quả nhất để cây trồng của bạn có thể phát triển khỏe mạnh và an toàn.

Sử dụng lưới chắn côn trùng để ngăn ngừa sâu bướm

5. Diệt trừ sâu bướm bằng Bacillus thuringiensis (Bt)

Một phương pháp phổ biến khác để đối phó với sâu bướm là áp dụng Bacillus thuringiensis . Bt là một loại vi khuẩn sống tự nhiên trong đất và là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên chống lại một số loại côn trùng, đặc biệt là sâu bướm. Protein trong Bt làm tê liệt hệ tiêu hóa của sâu bướm ngay sau khi ăn phải. Mặc dù chúng có khả năng sống trong vài ngày nhưng chugns sẽ không gây hại được cho cây và sớm bị tiêu diệt.

Mặc dù Bt không gây hại cho người và vật nuôi, bạn nên luôn cẩn thận khi sử dụng nó trong vườn hoặc nhà kính của bạn. Bạn nên xịt thuốc cho cây khi sâu bướm sẽ gặm lá. Ngoài ra, Bt phân hủy nhanh chóng khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và tia cực tím, vì vậy hãy phun cây vào sáng sớm hoặc chiều tối.

Có nhiều dạng Bt thương mại có sẵn ở dạng lỏng hoặc bột. Sau khi bạn đã pha loãng lượng dung dịch thích hợp trong nước, hãy phun kỹ cây của bạn, đặc biệt là dưới lá nơi sâu bướm có thể ẩn náu. Sâu bướm ăn phải dù chỉ một lượng nhỏ Bt sẽ không thể kiếm ăn được, ngay cả khi chúng không chết ngay lập tức.

6. Bảo vệ cây của bạn bằng dầu neem

Dầu neem thường được coi là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên hiệu quả. Nó được chiết xuất từ ​​hạt của cây neem và được sử dụng rộng rãi trong việc kiểm soát dịch hại cũng như nhiều loại sản phẩm khác. Nó hoạt động như một loại thuốc trừ sâu chủ yếu bằng cách ức chế sự ăn của côn trùng hay sâu bướm, nhưng nó cũng là một chất xua đuổi mạnh. Mặc dù có hiệu quả chống lại nhiều loại côn trùng, nhưng nó được coi là an toàn cho con người và vật nuôi.

Thuốc trừ sâu sinh học được chiết suất từ cây Neem sẽ phòng trừ nhiều loài sâu hại như rệp sáp, bọ cánh tơ, sâu xanh. Sử dụng chúng bằng cách phun ướt đều lên thân lá. Lượng nước phun tùy thuộc theo cây trồng và thời gian sinh trưởng. Bạn có thể phun ngừa khi sâu mới xuất hiện. Nếu nặng hơn thì phun lại lần hai sau bảy ngày. Không nên phun khi cây đang ra hoa vì sẽ xua đuổi côn trùng có ích và làm giảm khả năng thụ phấn của cây.

Ngăn chặn sâu bướm bằng chất hữu cơ

Sáu bước trên sẽ giúp ích cho việc giữ cho nhà kính của bạn không bị sâu bướm xâm nhập.  Nhưng ngoài những cách trên có một số cách ngăn chặn sâu bướm mà bạn có thể thử vì ngăn chặn dịch hại tốt nhất bằng cách sử dụng nhiều kỹ thuật thay vì một kỹ thuật.

Xà phòng và nước

Một giải pháp hiệu quả và rẻ tiền để ngăn chặn sâu bướm ăn hại cây của bạn là hỗn hợp xà phòng và nước đơn giản. Hỗn hợp này không gây hại cho cây trồng cũng như không giết sâu bướm trực tiếp. Thay vào đó, nó tạo ra một bề mặt trơn và không dễ chịu sẽ ngăn cản sâu bướm và các loại côn trùng khác. 

Hòa một lượng nhỏ xà phòng lỏng hữu cơ vào nước ấm. Đổ hỗn hợp vào bình xịt, sau đó xịt lên rau và cây trồng của bạn, đặc biệt là ở những vùng bị ảnh hưởng. Bạn luôn có thể thử hỗn hợp trên một phần nhỏ của cây để đảm bảo rằng nó sẽ không gây hại cho lá trước khi thực hiện phun toàn bộ lá.

Ớt

Một biện pháp ngăn chặn sâu bướm tự chế tiện dụng khác là hỗn hợp bột ớt khô và nước. Chất capsaicin trong ớt gây kích ứng và do đó làm cho sâu bướm khó chịu. Bạn lấy khoảng 6 đến 10 quả ớt cay, xay nhuyễn, để qua một đêm và trộn với khoảng 1 lít nước Thêm một vài giọt xà phòng lỏng sẽ giúp hỗn hợp bám chặt vào lá.

Tỏi

Một thành phần khác mà bạn có thể có xung quanh nhà được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu tự nhiên là tỏi. Giống như với bình xịt ớt, bình xịt tỏi hiệu quả sẽ kích thích và xua đuổi sâu bướm khỏi cây của bạn.

Bạn có thể nghiền cả tép tỏi và trộn chúng với dầu thực vật. Thêm một ít hạt tiêu đen và xà phòng rửa bát dạng lỏng nhẹ, cũng như khoảng 2 lít nước. Lắc đều hỗn hợp và để yên trong khoảng 24 giờ trước khi bón cho cây và đuổi những con sâu bướm đó.

Dung dịch giấm

Cuối cùng, bạn có thể dễ dàng pha dung dịch giấm để ngăn sâu bướm gây hại thêm cho cây trồng trong nhà kính.

Chỉ cần trộn 2 muỗng canh giấm với 1 lít nước. Cho hỗn hợp vào bình xịt và xịt để phủ lên những cây bị ảnh hưởng bởi sâu bướm!

Bạn đã thử bất kỳ phương pháp nào ở trên chưa? Có những phương pháp nào khác mà bạn sử dụng để ngăn ngừa sâu bướm khỏi nhà kính của bạn không? Chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới!